TOPIC GỐC: http://ttvnol.com/threads/86522/
GIỚI THIỆU: Thi Ca - Những bài thơ đã thành ca khúc..... ( New: Mục Lục Trang 5)
Thi Ca - hai từ đó đi với nhau như hai người bạn đồng hành trên con đường nghệ thuật, đem đến cho người cảm thụ một không gian của ngôn ngữ, những ngôn ngữ kì diệu của riêng mình.
Đã có biết bao bài thơ đã trở thành những ca khúc bất hủ, thậm chí còn rực rỡ hơn chính bài thơ ban đầu. Bao bài thơ đã hàm chứa trong nó cội nguồn cảm xúc để trào dâng thành những dòng suối âm nhạc ngọt ngào. Những vần điệu uyển chuyển có nhiều khi chứa đựng những thanh âm khiến ai nghe cũng muốn ca lên, thấy lòng như vang vọng theo một giai điệu vô tình hữu ý.
Không biết có bao nhiêu thi phẩm đã trở thành ca khúc, ca khúc được các nhạc sĩ sáng tác và ca khúc trong mỗi chúng ta, những người yêu thơ?
Có bao giờ khi đọc một bài thơ, bạn bỗng thấy muốn hát lên, và đôi khi đọc lời một bài hát, ta ngỡ ngàng thấy đó là những vần thơ.
Tôi là người nghèo nàn trong thế giới của ngôn từ, nông cạn trong thẩm âm, đi tìm lấy cái trống trải của riêng mình, chợt thấy muốn hoà thơ và nhạc, muốn ngâm và hát.
Không hiểu sao cứ mỗi lần nhớ đến những bài thơ buồn và ca khúc trầm sâu, là tôi lại nhớ đến một mầu tím đến tủi hờn, tím chia phôi chứ không phải màu tím thuỷ chung chờ mong như người đời vẫn nói.
Mầu tím của hoa sim, của mối tình đã chia xa mãi mãi trong thơ của Hữu Loan.
Hình như tôi chỉ biết có duy nhất bài thơ "Màu tím hoa sim" của Ông mà thôi. Không biết Ông còn những tác phẩm nào nữa, đã chìm sâu với thời gian vô tình hay vẫn còn truyền vọng trong lòng mọi người ?
Nàng có ba người anh
Đi bộ đội
Những em nàng còn chưa biết nói
Khi tóc nàng xanh xanh.
Tôi là người chiến binh
Xa gia đình
Yêu nàng như tình yêu em gái
Ngày hợp hôn nàng không đòi may áo cưới,
Tôi mặc đồ quân nhân
Đôi giày đinh bết bùn đất hành quân,
Nàng cười xinh xinh
Bên anh chồng độc đáo.
Tôi ở đơn vị về
Cưới nhau xong là đi!
Từ chiến khu xa
Nhớ về ái ngại
Lấy chồng đời chiến chinh
Mấy người đi trở lại
Lỡ khi mình không về
Thì thương người vợ chờ
Bé bỏng chiều quê ...
Nhưng không chết người trai khói lửa
Mà chết người gái nhỏ hậu phương
Tôi về không gặp nàng
Má tôi ngồi bên mộ con
Đầy bóng tối
Chiếc bình hoa ngày cưới
Thành bình hương
Tàn lạnh vây quanh ...
Tóc nàng xanh xanh
Ngắn chưa đầy búi
Em ơi!
Giây phút cuối
Không được nghe nhau nói
Không được trông thấy nhau một lần.
Ngày xưa
Nàng thích hoa sim tím
Nàng vá áo cho chồng tấm áo ngày xưa
Một chiều rừng mưa
Ba người anh
Từ chiến trường Đông Bắc,
Biết tin em gái mất
Trước tin em lấy chồng.
Gió sớm thu về
Rờn rợn nước sông
Đứa em nhỏ lớn lên
Ngỡ ngàng trông ảnh chị
Khi gió thu về
Cỏ vàng chân mộ chí.
Chiều hành quân
Qua những đồi hoa sim ..
Những đồi hoa sim ...,
Những đồi hoa sim ...
Màu tím hoa sim
Tím cả chiều hoang biền biệt
Nhìn áo rách vai
Tôi hát trong màu hoa.
Áo tôi sứt chỉ đường tà,
Vợ tôi chết sớm mẹ già chưa khâu.
Có lẽ không cần nói nhiều về bài thơ, bởi đã có quá nhiều người nói về nó, cả về bài thơ và tác giả, về nội dung bài, về sự chìm nổi của nó cho đến tận bây giờ.
Và có người đã hát thay cho người lính chiến năm xưa:
Những đồi hoa sim ôi những đồi hoa sim tím chiều hoang biền biệt
Vào chuyện ngày xưa nàng yêu hoa sim tím khi còn tóc búi vai!
Mấy lúc xông pha ngoài trận tuyến
Ai hẹn được ngày về rồi một chiều mây bay
Từ nơi chiến trường đông bắc đó
lần ghé về thăm xóm hoàng hôn tắt sau đồi
Những chiều hành quân ôi những chiều hành quân
tím chiều hoang biền biệt
Một chiều rừng mưa được tin em gái mất
chiếc thuyền như vỡ đôi!
Phút cuối không nghe được em nói
không nhìn được một lần dù một lần đơn sơ
Để không chết người trai khói lửa
mà chết người em nhỏ hậu phương tuổi xuân thì
Ôi ngày trở lại nhìn đồi sim nay vắng người em thơ
ôi đồi sim tím chạy xa tít tan dần theo bóng tối
Xưa xưa nói gì bên em . . .
Một người đi chưa về mà đành lỡ ước tơ duyên
Nói nói gì cho mây gió
Một rừng đầy hoa sim nên để chiều đi không hết
Tím cả chiều hoang nay tím cả chiều hoang
đến ngồi bên mộ nàng
Từ dạo hợp hôn nàng không may áo cưới
thoáng buồn trên nét mi
Khói buốt bên hương tàn nghi ngút
Trên mộ đầy cỏ vàng
Mà đường về thênh thang
Đồi sim vẫn còn trong lối cũ
Giờ thiếu người xưa ấy đồi hoang mới tiêu điều!
(Những đồi hoa sim - Dzũng Chinh)
-----------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng
Bài thơ đã là nỗi khắc khoải và xót thương vô hạn. Bản nhạc như tìm thêm vào nỗi tiếc nhớ đến da diết. Lời ca như dài mãi, thấm thêm vào tâm hồn người nghe, người hát.
Cả một thế hệ những chàng trai cô gái Việt đã xúc động cảm thương và như nhìn thấy một phần của bản thân mình trong "Màu tím hoa sim" của Hữu Loan.
Và cũng không chỉ một Dzũng Chinh đã phổ nhạc. Còn thêm một Anh Bằng cũng đau đớn cùng nỗi lòng người chiến binh năm xưa ấy
Chuyện hoa sim
Rừng hoang đẹp nhất hoa màu tím
Chuyện tình thương nhất chuyện hoa sim
Có người con gái xuân vời vợi
Tóc còn ngăn ngắn chưa đầy búi
Ngày xưa nàng vẫn yêu màu tím
Chiều chiều lên những đồi hoa sim
Đứng nhìn sim tím hoang biền biệt
Nhớ chồng chinh chiến miền xa xăm
Ôi lấy chồng chiến binh
Lấy chồng thời chiến chinh, mấy người đi trở lại
Sợ khi mình đi mãi, sợ khi mình không về
Thì thương người vợ chờ bé bỏng chiều quê
Nhưng không chết người trai khói lửa
Mà chết người em nhỏ hậu phương
Mà chết người em gái tôi thương
Đời tôi là chiến binh rừng núi
thường ngày qua những đồi hoa sim
Thấy cành sim chín thương vô bờ
Tiếc người em gái không còn nữa
Tại sao nàng vẫn yêu màu tím
Màu buồn tan tác phải không em
Để chiều sim tím hoang biền biệt
Để mình tôi khóc chuyện hoa sim
Bài thơ của Hữu Loan như một lời tâm sự đớn đau, thì bài hát này như một lời cảm thương, một nỗi lòng chia xẻ.
Nếu đọc lại, thì bài hát cũng là một bài thơ, một bài thơ cùng chung dòng máu nhưng có khác hình hài. Nhưng không phải vì thế mà xa cách. Ngược lại, càng gần nhau hơn trong trái tim biết khóc.
-----------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng
Bài thơ Thời Hoa Đỏ của Đình Bảng đã được phổ nhạc:
Lời tuy đôi chỗ thay đổi nhưng không vì thế mà mất đi dòng tâm tưởng tiếc nuối của thi từ.
Ngược lại, lời nhạc chậm ban đầu và thôi thúc về cuối, trầm dạo đầu và cao vút lúc chia ly càng thêm khắc hoạ những khát khao cháy bỏng. Dù rằng khát khao đó chứa đựng những nỗi buồn thương da diết
Thời hoa đỏ
Nhạc : ??? Thanh Tùng (??)
Dưới màu hoa như lửa cháy khát khao, bước lặng trên con đường vắng năm nao
Chỉ còn tiếng ve sôi ồn ào, mà chẳng cho lòng người yên chút nào
Anh mải mê về một màu mây xa, cánh buồm bay về một thời đã qua
Em thầm hát một câu thơ cũ, về một thời thiếu nữ say mê
Về một thời hoa đỏ diệu kỳ
Mỗi mùa hoa đỏ về, hoa như mưa rơi rơi
Cánh mỏng manh xao xác đỏ tươi
Như nuối tiếc một thời trai trẻ
Mỗi mùa hoa đỏ về, hoa như mưa rơi rơi
Như tháng ngày xưa ta dại khờ
Ta nhìn sâu vào trong mắt nhau
Trong câu thơ của em anh không có mặt
Câu thơ hát về một thời yêu đương
Anh đâu buồn, mà chỉ tiếc em không đi hết những ngày đắm say
Sau bài hát rồi em lặng yên, cái lặng yên rực màu hoa đỏ
Sau bài hát rồi anh như thể, anh của thời trai trẻ ngày xưa
Sau bài hát rồi em cũng thế, em của thời hoa đỏ ngày xưa.....
-----------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng
Được chitto sửa chữa / chuyển vào 22:17 ngày 10/12/2002
Bài thơ của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh đã được nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu phổ nhạc, với tên gọi Thơ tình cuối mùa thu.
Một đôi chỗ thay đổi, nhưng không vì thế mà mất đi cái hồn thơ tha thiết:
Cuối trời mây trắng bay, lá vàng thưa thớt quá
Phải chăng lá về rừng, mùa Thu đi cùng lá
Mùa Thu ra biển cả, theo dòng nước mênh môg
Mùa Thu vào hoa cúc,
Chỉ còn anh và em ,là của mùa Thu cũ
Chỉ còn anh và em
Tình ta như hàng cây, đã yên mùa bão gió
Tình ta như dòng sông, đã yên ngày thác lũ
Thời gian như ngọn gió, mùa đi cùng tháng năm
Tuổi theo mùa đi mãi,
Chỉ còn anh và em, chỉ còn anh và em
Cùng tình yêu ở lại...
Kìa bao người yêu mới, đi qua cùng heo may
Chỉ còn anh và em, cùng tình yêu ở lại
Chỉ còn anh và em, cùng tình yêu ở lại......
-----------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng
Nói đến nữ sĩ Xuân Quỳnh, không ai có thể quên được những bài thơ tình nồng nàn cháy bỏng mà cũng đầy trăn trở. Từ tấm lòng yêu thương nhớ nhung tha thiết đến những dằn vặt suy tư. Từ tiếng cười trẻ thơ đến tiếng khóc đơn lẻ ngậm ngùi.
Một trong những bài thơ nổi tiếng nhất của Xuân Quỳnh là Thuyền và Biển, cũng đã được hai nhạc sĩ phổ nhạc, và cả ba tác phẩm đều thành công, có đời sống riêng của nó
Thuyền và Biển
Thơ Xuân Quỳnh
Em sẽ kể anh nghe
Chuyện con thuyền và biển
"Từ ngày nào chẳng biết
Thuyền nghe lời biển khơi
Cánh hải âu, sóng biếc
Đưa thuyền đi muôn nơi
Lòng thuyền nhiều khát vọng
Và tình biển bao la
Thuyền đi hoài không mỏi
Biển vẫn xa ... còn xa
Những đêm trăng hiền từ
Biển như cô gái nhỏ
Thầm thì gửi tâm tư
Quanh mạn thuyền sóng vỗ
Cũng có khi vô cớ
Biển ào ạt xô thuyền
(Vì tình yêu muôn thuở
Có bao giờ đứng yên?)
Chỉ có thuyền mới hiểu
Biển mênh mang nhường nào
Chỉ có biển mới biết
Thuyền đi đâu, về đâu
Những ngày không gặp nhau
Biển bạc dầu thương nhớ
Những ngày không gặp nhau
Lòng thuyền đau - rạn vỡ
Nếu từ giã thuyền rồi
Biển chỉ còn sóng gió"
Nếu phải cách xa anh
Em chỉ còn bão tố
-----------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng
Hai bài hát lấy lời thơ Xuân Quỳnh, và cùng chỉ chọn hai khổ cuối, vì dường như tình yêu trong hai khổ thơ đó đã nói trọn nỗi lòng của những người yêu nhau.
Thuyền và Biển
Nhạc Phan Huỳnh Điểu
Chỉ có thuyền mới hiểu biển mênh mông nhường nào
Chỉ có biển mới biết thuyền đi đâu về đâu
Những ngày không gặp nhau, biển bạc đầu thương nhớ
Những ngày không gặp nhau lòng thuyền đau rạn vỡ
Nếu từ giã thuyền rồi biển chỉ còn sóng gió
Nếu phải cách xa em anh chỉ còn bão tố
Nếu phải cách xa em anh chỉ còn bão tố.
Và một tác giả nữa - rất xin lỗi vì không nhớ tên - cũng đã viết thành một ca khúc mênh mông
Thuyền và Biển
Nhạc : ......
Chỉ có thuyền mới hiểu biển mênh mông nhường nào
Chỉ có biển mới biết thuyền đi đâu về đâu
Nếu biển phải xa thuyền biển bạc đầu thương nhớ
Nếu thuyền phải xa biển lòng thuyền đau rạn vỡ
Có những đêm vô cớ biển ào ạt xô thuyền
Ôi tình yêu muôn thuở, có bao giờ đứng yên...
Lời ca gần như mang trọn lời thơ, nhưng dưới những cái nhìn Âm nhạc khác nhau, và mang đến những hiệu quả khác nhau.
Nếu như bài hát đầu đầy khát khao, ***g lộng, vang vọng với không gian, như tiếng Biển trào dâng, thì bài thứ hai như lời kể tha thiết, thấm sâu vào lòng, trải dài mênh mang như mặt biển bình yên.
Hai bài hát tuy không dài như bài thơ nhưng cũng rất đẹp.
Riêng tôi, tôi thích bài hát của Phan Huỳnh Điểu hơn.
Bài đầu đi sâu những cảm xúc mãnh liệt, của giông tố, của sóng gió; thì bài hai đi vào nỗi nhớ thương cồn cào tràn ngập.
-----------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng
Biển - Nỗi nhớ và Em
Nhạc : Phú Quang
Em xa anh, trăng cũng chợt lẻ loi thẫn thờ
Biển vẫn thấy mình dài rộng thế, xa cánh buồm một chút đã cô đơn
Gió âm thầm chẳng nói, mà sao núi phải mòn
Em không phải là chiều, mà nhuộm anh đến tím
Sóng có nghĩa gì đâu, nếu chiều nay em chẳng đến
Dù sóng đã làm anh nghiêng ngả vi em
-----------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng
Có một bài thơ mà mỗi khi đọc lên không hiểu sao tôi không thể ngăn mình đừng hát.
Bởi bài thơ mang tính nhạc nhiều quá, hay bởi lời nhạc trong sáng, đơn giản mà mang hồn của bài thơ nhiều đến thế? Thực sự là ngay cả bây giờ đọc lại tôi vẫn cứ phải hát
Đó là bài Hạt gạo làng ta của nhà thơ (thiếu nhi) Trần Đăng Khoa.
Hạt gạo làng ta
Có vị phù sa của sông Kinh Thầy
Có hương sen thơm trong hồ nước đầy
Có lời Mẹ hát ngọt ngào hôm nay
Hạt gạo làng ta
Có bão tháng bẩy có mưa tháng ba
Hạt mồ hôi sa những trưa tháng sáu
Nước như ai nấu chết cả cá cờ
Cua ngoi lên bờ Mẹ em xuống cấy
Hạt gạo làng ta
Những năm bom Mĩ trút trên mái nhà
Những năm khẩu súng theo người đi xa
Những năm băng đạn vàng hơn lúa đồng
Bát cơm mùa gặt thơm hào giao thông
Hạt gạo làng ta
Chở ra tiền tuyến chở về phương xa
Em vui em hát hạt vàng làng ta
Em vui em hát hạt vàng làng ta....
-----------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng
Lâu lắm rồi, mới lại nghe bài hát "Tình em" do NSND Quý Dương thể hiện.
Đây là một ca khúc của nhạc sĩ Huy Du lấy lời từ bài thơ của nhà thơ Ngọc Sơn. Hình như là "Gửi người em nơi chân núi" ?????
Tình em
Khi chiếc lá xa cành
Lá không còn màu xanh
Mà sao em xa anh
Đời vẫn xanh dời dợi
Có gì đâu anh ơi
Tình yêu là sự sống
Nên nắng hửng trong lòng
Mạch đời căng máu nóng
Anh, anh đi xa bao núi
Tình em như khe suối
Lưu luyến và nhớ thương
Chảy theo anh khắp rừng
Anh anh đi xa thật xa
Tình em như cỏ hoa
Âu yếm và thiết tha
Theo anh dài nương rẫy
Anh anh đi xa bao núi
Tình em như khe suối
Anh đi biệt tháng ngày
Tình em như sông dài
Khi chiếc lá xa cành
Lá không còn màu xanh
Mà sao em xa anh
Đời vẫn xanh dời dợi
Có gì đâu em ơi
Tình yêu là sự sống
Nên nắng hửng trong lòng
Mạch đời căng máu nóng....
--------------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng
